Kế toán nội bộ là gì? Vai trò và công việc của kế toán nội bộ

Kế toán nội bộ là gì? Vai trò và công việc của kế toán nội bộ. Phân loại kế toán nội bộ: kế toán trưởng, kế toán tổng hợp, kế toán tiền lương, kế toán công nợ....

Kế toán nội bộ là gì?

Kế toán nội bộ (hay kế toán quản trị) là vị trí quan trọng trong doanh nghiệp, có nhiệm vụ thu thập, phân tích, lưu trữ và xử lý các số liệu, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh của nội bộ doanh nghiệp, cung cấp thông tin tài chính hỗ trợ nhà quản lý doanh nghiệp đưa ra quyết định kinh doanh phù hợp.

Vai trò của kế toán nội bộ trong doanh nghiệp

Kế toán nội bộ không chỉ là bộ phận ghi chép các giao dịch tài chính mà còn đóng vai trò quan trọng trong hoạt động quản lý tài chính và quản trị doanh nghiệp, cụ thể:

• Quản lý tài chính & kiểm soát chi phí: Kế toán nội bộ chịu trách nhiệm theo dõi sát sao dòng tiền, các khoản thu - chi phát sinh, giúp doanh nghiệp quản lý tài chính hiệu quả, minh bạch, đảm bảo duy trì sự ổn định và tối ưu.
• Tăng cường hiệu quả sử dụng tài chính & tài sản của doanh nghiệp: Kế toán nội bộ có trách nhiệm theo dõi các khoản chi phí liên quan đến sản xuất - kinh doanh, kiểm soát lượng hàng tồn kho, tài sản cố định của doanh nghiệp. Thông qua báo cáo của kế toán nội bộ, nhà quản lý có thể nắm được chính xác tình hình tài chính và sử dụng sử dụng hiệu quả các nguồn lực của doanh nghiệp.
• Kiểm soát nội bộ & quản lý rủi ro: Thông qua việc xây dựng quy trình, kiểm tra, đánh giá và giám sát nội bộ, kế toán nội bộ sẽ giúp doanh nghiệp phát hiện kịp thời gian lận, sai sót trong hoạt động tài chính. Từ đó, giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, đề xuất phương án giải quyết và khắc phục kịp thời.
• Đảm bảo doanh nghiệp hoạt động đúng pháp luật, hạn chế rủi ro về thuế - kế toán: Kế toán nội bộ cần thường xuyên cập nhật các quy định pháp luật về thuế - kế toán, đảm bảo doanh nghiệp luôn hoạt động đúng luật, tránh các sai sót dẫn đến bị xử phạt hành chính và gây tổn hại đến uy tín doanh nghiệp.
• Hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc đưa ra quyết định: Kết quả phân tích số liệu kinh doanh chính xác và kịp thời của kế toán nội bộ là căn cứ để nhà quản lý đánh giá hiệu quả kinh doanh và đưa quyết định đầu tư phù hợp trong dài hạn và ngắn hạn.

Phân loại kế toán nội bộ trong doanh nghiệp

Trong một doanh nghiệp, tùy theo quy mô và nhu cầu hoạt động mà kế toán nội bộ có thể được chia thành nhiều vị trí khác nhau. Việc phân loại kế toán nội bộ nhằm đảm bảo tính chuyên môn hóa và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính của doanh nghiệp. 

Dưới đây là các vị trí kế toán nội bộ phổ biến trong doanh nghiệp:

• Kế toán trưởng;
• Kế toán tổng hợp;
• Kế toán bán hàng;
• Kế toán kho;
• Kế toán công nợ;
• Kế toán ngân hàng;
• Kế toán tiền lương;
• Kế toán quỹ (thủ quỹ);
• Kiểm soát nội bộ.

Công việc của kế toán nội bộ trong doanh nghiệp

Như Quốc Việt vừa đề cập ở trên, tùy vào quy mô, tình hình hoạt động và yêu cầu thực tế tại mỗi doanh nghiệp mà kế toán nội bộ phải thực hiện những nhiệm vụ khác nhau. Cụ thể:

1. Công việc của kế toán trưởng

Kế toán trưởng là người đứng đầu, chịu trách nhiệm quản lý và điều hành bộ phận kế toán, theo dõi tình hình tài chính doanh nghiệp, thống kê, phân tích số liệu và xử lý các công việc phát sinh liên quan đến kế toán - thuế, đảm bảo các chức năng và vai trò của kế toán nội bộ.

Dưới đây là mô tả công việc của kế toán trưởng:

➧ Điều hành bộ phận kế toán:

• Quản lý, đào tạo và phân công nhiệm vụ cho kế toán viên;
• Giám sát, kiểm tra hiệu quả công việc và sự chính xác của số liệu kế toán viên thực hiện;

➧ Thực hiện hoạt động đối ngoại:

• Đảm nhiệm các công việc liên quan đến chăm sóc khách hàng, làm việc với nhà cung cấp, đối tác…;
• Thực hiện các giao dịch với ngân hàng, cơ quan thuế quản lý, cơ quan BHXH….

➧ Giám sát nội bộ & quản lý rủi ro:

• Quản lý, theo dõi sát sao hoạt động tài chính nội bộ để phát hiện kịp thời các sai sót, gian lận (nếu có) và đề xuất các phương án quản lý rủi ro, khắc phục hậu quả;
• Đưa ra giải pháp tối ưu chi phí hoạt động, tối ưu chi phí thuế, tăng lợi nhuận của doanh nghiệp;
• Cập nhật những thay đổi liên quan đến kế toán, thuế, BHXH, đảm bảo doanh nghiệp luôn hoạt động đúng luật và hạn chế rủi ro bị xử phạt.

➧ Báo cáo với nhà quản lý doanh nghiệp:

• Kế toán trưởng có trách nhiệm: báo cáo số liệu kinh doanh, đánh giá hiệu quả đầu tư, hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong từng giai đoạn và dự đoán về tình hình kinh doanh trong thời gian tới. 
• Thông qua báo cáo thống kê và đánh giá của kế toán trưởng, nhà quản lý có thể nắm bắt chính xác tình hình tài chính và đưa ra quyết định đầu tư hợp lý (như nên tăng hay giảm vốn đầu tư, có nên mở rộng chi nhánh, địa điểm để tăng doanh thu, tăng thị phần hay không…).

2. Công việc của kế toán tổng hợp

Nhân sự đảm nhận vị trí kế toán tổng hợp là người chịu trách nhiệm bao quát toàn bộ hoạt động thu thập, xử lý số liệu trên hóa đơn, chứng từ kế toán và tổng hợp báo cáo cho kế toán trưởng. 

Tùy thuộc vào yêu cầu thực tế của mỗi doanh nghiệp mà kế toán tổng hợp có thể đảm nhiệm toàn bộ công việc hoặc tổng hợp số liệu từ kết quả công việc của các kế toán viên khác để phân tích, xử lý số liệu và báo cáo cho cấp trên.

Ngoài ra, kế toán tổng hợp cũng cần phối hợp với kế toán trưởng và các kế toán viên khác trong bộ phận kế toán để:

• Phân công và giám sát công việc của các kế toán viên khác;
• Đề xuất phương án xử lý các nhiệm vụ tài chính kế toán còn tồn đọng và sai sót của doanh nghiệp;
• Kiểm kê và quản lý chứng từ, hồ sơ, sổ sách kế toán theo đúng thời hạn quy định;
• Phân tích số liệu trên báo cáo tài chính, tham gia giải trình và quyết toán thuế tại doanh nghiệp;
• Thực hiện điều chỉnh hoạt động nộp phạt thuế doanh nghiệp theo yêu cầu của cơ quan quản lý thuế;
• Thiết lập và duy trì các mối quan hệ bên ngoài như với Cục Thuế, ngân hàng, đối tác, nhà cung cấp, khách hàng…

3. Công việc của kế toán bán hàng

Kế toán bán hàng là người chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý dòng tiền, các khoản thu - chi trong hoạt động bán hàng của doanh nghiệp. Thông thường, công việc của kế toán bán hàng bao gồm:

• Ghi chép, lưu trữ, quản lý và theo dõi số liệu liên quan đến các giao dịch bán hàng;
• Cập nhật và thông báo giá bán, số lượng hàng hóa và chỉ tiêu bán hàng cho các bộ phận liên quan;
• Xuất hóa đơn cho người mua hàng, quản lý, lưu trữ hóa đơn và các chứng từ liên quan như biên bản nghiệm thu, biên bản giao nhận…
• Kiểm tra, kiểm soát công nợ, hỗ trợ thu hồi, thống kê thu nợ;
• Lập báo cáo dữ liệu bán hàng, danh sách bán hàng và báo cáo công nợ phải thu theo kỳ hoặc theo yêu cầu của cấp trên.

4. Công việc của kế toán kho

Kế toán kho là vị trí quản lý hoạt động xuất kho - nhập kho của doanh nghiệp, có nhiệm vụ:

• Lập, kiểm tra và đối chiếu các chứng từ nhập - xuất kho như: phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, biên bản giao nhận…;
• Quản lý, hỗ trợ, thực hiện kiểm tra tính xác thực trong hoạt động nhập - xuất kho của doanh nghiệp;
• Lập báo cáo xuất - nhập - tồn kho căn cứ theo thực tế phát sinh của doanh nghiệp.

5. Công việc của kế toán công nợ

Nhiệm vụ của kế toán công nợ là theo dõi, quản lý và thu hồi các khoản nợ phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, cụ thể:

• Xác định công nợ;
• Rà soát tình hình thanh toán công nợ dựa trên các hợp đồng, đơn hàng, số liệu bán hàng;
• Cập nhật thông tin về khách hàng, nhà cung cấp, đảm bảo chính xác thông tin khi chuyển khoản, xuất hóa đơn;
• Trực tiếp tham gia vào việc đôn đốc, xử lý, thu hồi công nợ;
• Báo cáo cho cấp trên về công nợ tồn đọng, tình hình thu hồi và xử lý công nợ;
• Lên kế hoạch, phương án thu hồi công nợ tồn đọng để thực hiện và báo cáo với cấp trên.

6. Công việc của kế toán ngân hàng

Kế toán ngân hàng sẽ chịu trách nhiệm chính trong việc:

• Lập, kiểm tra và theo dõi các chứng từ ủy nhiệm chi, séc rút tiền, nộp tiền mặt, công văn mua bán ngoại tệ… theo nhu cầu doanh nghiệp;
• Theo dõi biến động tài khoản ngân hàng và báo cáo cho cấp trên có kế hoạch quản lý;
• Định khoản các bút toán có liên quan;
• Lập báo cáo liên quan tới tài khoản ngân hàng doanh nghiệp theo định kỳ hoặc theo yêu cầu cấp trên.

7. Công việc của kế toán tiền lương

Nhận sự đảm nhiệm vị trí kế toán tiền lương trong doanh nghiệp là người chịu trách nhiệm quản lý, hạch toán và thực hiện chi lương, thưởng, các khoản phụ cấp cho người lao động một cách chính xác và đầy đủ. 

Công việc của kế toán tiền lương cụ thể như sau:

• Theo dõi, ghi nhận thông tin về: số ngày làm việc, số giờ làm việc, tăng ca, ngày nghỉ… của người lao động;
• Tính toán chính xác, kịp thời và thực hiện hạch toán các khoản tiền lương, phụ cấp, thưởng, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội… cho người lao động theo đúng chính sách của doanh nghiệp & quy định của pháp  luật;
• Xử lý các vấn đề phát sinh liên quan đến chấm công, tính lương và chi lương cho người lao động;
• Lập báo cáo trong phạm vi trách nhiệm công việc của mình và báo cáo cho cấp trên theo định kỳ hoặc khi có yêu cầu;
• Theo dõi, thực hiện kiểm tra việc chấp hành các chính sách, chế độ về lao động, bảo hiểm, tiền lương… của doanh nghiệp;
• Phân tích và đánh giá thực trạng sử dụng lao động, quỹ tiền lương, quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, công đoàn… của doanh nghiệp và báo cáo cấp trên.

8. Công việc của kế toán quỹ (thủ quỹ)

Kế toán quỹ (thủ quỹ) hay kế toán thanh toán là nhân sự nắm giữ vai trò ghi nhận, theo dõi và quản lý các khoản thu - chi của doanh nghiệp. Công việc của kế toán quỹ bao gồm:

• Theo dõi, quản lý quỹ tiền mặt của doanh nghiệp;
• Lập, kiểm tra và đối chiếu các chứng từ thu - chi của doanh nghiệp;
• Quản lý, hỗ trợ và thực hiện kiểm tra tính chính xác của hoạt động thu - chi quỹ tiền mặt của doanh nghiệp;
• Định khoản các bút toán có liên quan đến nghiệp vụ tiền mặt;
• Cập nhật đầy đủ, kịp thời và chính xác về số liệu, thời gian thu - chi - tồn tiền mặt vào sổ quỹ;
• Báo cáo tình hình thu - chi tiền mặt thực tế cho cấp trên.

9. Công việc của kiểm soát nội bộ

Nhân viên kiểm soát nội bộ là người thực hiện kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả của quy định, quy trình kế toán - tài chính được áp dụng tại doanh nghiệp. 

Công việc của kiểm soát nội bộ cụ thể như sau:

• Rà soát và đánh giá hoạt động của quy trình kế toán - tài chính doanh nghiệp;
• Phát hiện kịp thời sai sót, rủi ro liên quan đến kế toán - tài chính và đề xuất phương án xử lý, khắc phục;
• Phân tích các tài liệu, dữ liệu, báo cáo tài chính, đánh giá hiệu quả quy trình;
• Báo cáo kịp thời cho ban lãnh đạo doanh nghiệp về những rủi ro phát sinh;
• Tư vấn các giải pháp và quản lý rủi ro hiệu quả cho doanh nghiệp.

So sánh kế toán nội bộ & kế toán thuế

Kế toán thuế và kế toán nội bộ đều là vị trí công việc quan trọng thiết yếu trong hệ thống kế toán doanh nghiệp, nhưng mỗi vị trí lại có vai trò và phạm vi công việc riêng biệt. Dưới đây là một số điểm khác nhau cơ bản giữa kế toán nội và kế toán thuế trong doanh nghiệp.

1. Mục tiêu chính

3. Kiểm soát chứng từ

4. Trách nhiệm

5. Kỳ báo cáo

Như vậy, kế toán thuế và kế toán nội bộ đều là vị trí có vai trò cực kỳ quan trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp. Sự kết hợp của cả 2 vị trí công việc này sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động ổn định, phát triển bền vững trong khuôn khổ pháp luật.

-----------

Trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn trong công tác tuyển dụng kế toán nội bộ, kế toán thuế hoặc muốn tối ưu thời gian, chi phí và đảm bảo tính chính xác trong công tác kế toán - thuế có thể tham khảo dịch vụ kế toán thuế trọn gói, dịch vụ kế toán nội bộ tại Kế toán Quốc Việt.

Doanh nghiệp có thể liên hệ ngay cho Kế toán Quốc Việt theo hotline dưới đây để được tư vấn và sử dụng dịch vụ kế toán thuế - kế toán nội bộ trong thời gian sớm nhất.

LIÊN HỆ NGAY

0977.119.222 (Miền Bắc) - 090.758.1234 (Miền Trung) - 090.119.4567 (Miền Nam)

Quốc Việt luôn sát cánh cùng doanh nghiệp

Một số câu hỏi thường gặp về công việc của kế toán nội bộ